Hiperstymulacja jajników

Czym jest zespół hiperstymulacji jajników? Dlaczego doszło do hiperstymulacji jajników? Przeczytaj!

Czym jest zespół hiperstymulacji jajników?

Zespół hiperstymulacji jajników nazywany jest też OHSS i jest zaburzeniem występującym u kobiet, które chcą poddać się zabiegowi zapłodnienia in vitro. Jest to stan, w którym dochodzi do przesadnego wzrostu jajników, nawet do 12 cm, a także wzrostu produkcji pęcherzyków, które są uwalniane w czasie owulacji kobiet. Dodatkowo ściany naczyń są nadmiernie przepuszczalne, przez co dochodzi do przemieszczania się płynów ustrojowych do miejsca pozanaczyniowego (jamy otrzewnej). Wskazać należy, że zaburzenie to nie występuje zbyt często i postępuje bardzo stopniowo, niemniej jednak nie należy bagatelizować początkowych objawów, gdyż hiperstymulacja jajników jest zagrożeniem dla zdrowia kobiety. 

Objawy hiperstymulacji jajników

Istnieją cztery postacie zespołu hiperstymulacji jajników:

• łagodna, powodująca nabrzmienie okolic brzucha, nudności oraz wzdęcia,
• umiarkowana – oprócz wyżej wymienionych objawów hiperstymulacji jajników, u kobiet występuje biegunka bądź wymioty, ból brzucha oraz jego powiększenie się,
• ciężka i krytyczna – ohss powoduje zaburzenia funkcji oddychania, wodobrzusze oraz widoczne powiększenie jajników. Przy leczeniu tej postaci zespołu hiperstymulacji jajników należy wdrożyć odpowiednie leczenie, gdyż w przeciwnym razie może dojść do poważnych zaburzeń związanych z niewydolnością krążenia, krzepnięciem krwi, a nawet śmiercią kobiety.

 Kto jest wyjątkowo narażony na hiperstymulację jajników?

Mimo tego, że OHSS jest stosunkowo rzadkim powikłaniem stymulacji jajników przez leki hormonalne, istnieje grupa kobiet, która jest szczególnie narażona na jej powikłania i należą do niej pacjentki:

• o niskiej masie ciała,
• przed ukończeniem 30 roku życia,
• z nieprawidłowościami w zakresie narządów rodnych,
• chorujące na cukrzyce,
• po przejściu zaburzenia OHSS,
• z wysoką zawartością estradiolu we krwi,
• u których dochodziło do powtarzalności stymulacji jajników.

W jaki sposób leczy się zespół hiperstymulacji jajników?

Kobiety, u której zdiagnozowano zespół hiperstymulacji jajników, muszą przebywać pod stałą i kontrolowaną opieką lekarzy, zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z ciężką i krytyczną postacią zaburzenia. Podczas leczenia OHSS należy uzupełniać elektrolity, a także albumin, białka oraz płyny dożylne. U pacjentek z zespołem hiperstymulacji jajników należy również obserwować wydolność krążeniową, oddechową. Ważne jest również regularne oddawanie moczu. Aby nie dopuścić do konsekwencji zakrzepowo-zatorowych, kobietom podawane są preparaty heparyn. W przypadku zgromadzenie się płynów w opłucnej bądź jamie brzusznej należy nakłuć jamę brzuszną bądź opłucną w celu ich odprowadzenia.

W przypadku objawów umiarkowanej hiperstymulacji z pomocą przychodzi dieta bogata w białko oraz płyny izotoniczne. Ważna jest również aktywność fizyczna oraz unikanie długotrwałych pozycji siedzących i leżących.

W jaki sposób zapobiegać zespołowi hiperstymulacji jajników?

Objawy hiperstymulacji i zagrożenie tym zaburzeniem maleje, jeśli zostaną dobrany właściwy protokół stymulacji, a także odpowiednia dawka lekarstw hormonalnych. Dlatego tak ważne są dokładne badania diagnostyczne jeszcze przed rozpoczęciem leczenia. Ponadto warto określić czynniki, które powodują wzmożone ryzyko, jak na przykład wyżej wskazany wiek kobiety czy też choroby narządów rozrodczych. Stała kontrola płynów hormonalnych również pozwala na wczesne wykrycie ewentualnego zagrożenia OHSS.

Zagrożenia i powikłania związane z zespołem hiperstymulacji jajników

Hiperstymulacja jajników w przypadku, gdy dojdzie do zbyt wysokiego zagęszczenia krwi, powoduje ryzyko powstania zakrzepicy w żyłach głębokich, a także rozwój zatorowości płucnej. Dodatkowo, gdy do zaburzenia hiperstymulacji jajników dojdzie u kobiet w ciąży, zwiększa się potencjalne ryzyko cukrzycy ciążowej, zakażenia wewnątrz macicy, poronienia, a także przedwczesnego porodu. Warto jednak zaznaczyć, że zaburzenie to nie ma wpływu na płód. Mimo tego, że OHSS nie występuje często, warto kontrolować stan pacjentki, tak by przy wystąpieniu objawów odpowiednio wcześnie zareagować i nie doprowadzić do zagrożenia zdrowia kobiety.